Deze zondag ga ik geen specifieke complottheorie tegenspreken of weerleggen. Ook geen specifieke complotdenker. Vooral omdat dit geen enkele zin heeft. Ik verdiep me inmiddels al vele jaren in deze materie en wat ik zéker weet is dat vrijwel niemand is te ‘bekeren’. Op z’n best kun je iemand die nog niet zo lang in dat wereldje zit losweken.
Dat is samen met het Videre Collectief ook zo’n beetje mijn belangrijkste motivatie. Zorgen dat andere mensen niet in die sprookjesfuik(en) trappen of héél snel inzien in wat voor gestoord wereldje ze waren gestapt. Dat dit vaak bijzonder komisch is, is dan mooi meegenomen.
‘Waarheidsvinding is één ding. Maar als het niet grappig en vermakelijk is, kijkt geen hond.’
Ik wil deze week zomaar een paar terugkerende principes achter complottheorieën laten zien. Dit is geen wetenschappelijke uiteenzetting hoor. Het is gewoon wat ik persoonlijk dagelijks zie. Doe ermee wat je wilt. Het is alleen nog véél grappiger als complotdenkers zélf met argumenten tegen mijn stellingen komen (ik wéét dat jullie meekijken). Het is namelijk vrij zeker dat ze de column dan ernstig gaan bevestigen.
Het eerste punt ligt voor de hand. Complotdenkers zijn ontevreden. Altijd!
Ontevreden over het leven. Ze voldoen niet aan wat de media als ‘succesvol’ definieren. Geld. Relaties. Uiterlijk. Intelligentie. Werk. Studie. Op één, meer of álle vlakken, bereiken ze niet wat het algemeen aanvaarde ideaal is. Op zich niks mis mee. Wat wij als ‘de top’ zien, wordt nu eenmaal zelden bereikt. Maar waar anderen het leven enigszins aanvaarden (tevreden zijn), blijven deze mensen vooral ONtevreden en geven daar altijd iets of iemand anders de schuld van.
Voorbeeld. Iemand rijdt 80km/u in een 30 kilometer zone, wordt aangehouden en krijgt een boete. De politie heeft het dan in hun ogen alleen op die specifieke persoon in kwestie gemunt. Het is een aanval op ‘zijn of haar persoonlijke vrijheid’ (om zo hard mogelijk te willen rijden). En voor je het weet heeft het héle politiekorps de opdracht gekregen om zijn of haar persoonlijke leven dwars te zitten. Uiteindelijk in opdracht van een of andere vage overheid, omdat die niet ‘De Waarheid’ kan aanvaarden.
Dat je gewoon een beetje aan de verkeersregels houden nooit boetes oplevert, wordt nóóit bedacht.
Eén groot probleem. Je kunt hier geen geloofwaardig verhaal van maken, als er geen groter verhaal achter zit. Het wordt een beetje vaag als volstrekt willekeurige agenten in héél Nederland je persoonlijk herkennen als ‘Die Hardrijder’. Dan kun je dat namelijk stoppen, door gewoon minder hard te rijden. Dus moet je jezelf belangrijk maken. In hun ogen wordt zo’n verkeersboete véél logischer als je stevige kritiek uit op de overheid. Twee vliegen in één klap: het ligt áltijd aan anderen en je kunt je als een mongool op de weg blijven gedragen.
Dit gaat op voor veel situaties. Ruzies. Middelenmisbruik. Opvoeding. Werk (gebrek aan). Boetes. Schulden. Relaties. Dakloosheid. Lichamelijke handicaps. Psychiatrische aandoeningen. Als je er een ander de schuld van kunt geven, hoef jij nooit na te denken over het aandeel dat je zélf in de oplossing kunt hebben. Of het aandeel dat je zélf in deze problemen had.
De oplossing is dus om het probleem gewoon groter te maken. En wel zo groot, dat je andere idioten als medestanders mee gaat krijgen. Die ene boete heb je niet zomaar van een willekeurige politieagent gehad. Nee. Er zit een heel ‘satanisch’ netwerk achter. Mensen met véél geld betalen politici om wetgeving te maken die jou treffen. Omdat jij wilt ‘onthullen’ dat dit almachtig, satanisch netwerk van pedofielen babybloed drinkt, kinderen misbruikt en de wereldbevolking wil uitmoorden. O ja. En dat ze eigenlijk hagedisachtigen zijn. Bij voorkeur buitenaards. Deze termen trekken namelijk medestanders aan.
Niet dat ze dit zelf hebben bedacht. Ze herhalen gewoon wat lieden met veel fantasie allang hadden verzonnen. Lui die er soms zelfs een religie van hebben gemaakt. Vaak gebaseerd op fictie uit verhalen, boeken en films. Soms worden de verhalen zo spannend dat dáár weer boeken en films over zijn gemaakt. En beiden worden gebruikt om elkaar te ‘bewijzen’. Het boek ‘1984’ werd als waarschuwing geschreven en de film ‘The Matrix’ was niets meer dan een moderne Western met een held en een goede en kwade kant. Ze worden echter letterlijk geciteerd in veel van die onzinverhalen.
Verder worden er steeds meer compleet andere verhalen bijgesleept. Niet zozeer om de verhaaltjes te bevestigen. Meer om het ingewikkelder te maken. Zo worden satanisme, religies, economie, astrologie, astronomie, meteorologie, politiek en wetgeving op één hoop gegooid. Een wirwar aan verhalen en stellingen, waar niemand ooit uit gaat komen. Maar door ze bij voortduring te noemen, lijk je wel héél wijs. Alsof je er écht verstand van hebt! Je hoeft hier niet erg slim voor te zijn. Je laat gewoon jarenlang – dag en nacht – allerhande YouTube-filmpjes op je inwerken.
Als criticasters dan met argumenten komen, schudt je zomaar een ander ‘feitje’ over iets compleet anders uit je mouw. Opmerkingen als: “Het zou zomaar kunnen. Heb je dat dan óók gezien Hoe verklaar je dit dan? Kun jij bewijzen dat het niet zo is? Kom JIJ maar met bewijzen!” En als jij dan met een duidelijk bewijs komt tégen een platte aarde? Dan beginnen zij gewoon over een andere video van twintig jaar geleden. Over lage resolutie filmpjes waar gezichten lijken te veranderen. Over het geboortekanaal als weg naar de zee, zodat de Maritieme Wetgeving op iedereen van toepassing wordt (?).
Het heeft allemaal geen reet met elkaar te maken. Maar álles is geoorloofd. Zoveel mogelijk onzin op een hoop pleuren. Zelf hoef je er geen bal verstand van te hebben. Het is aan anderen om héél die brij aan onzin te ontrafelen en op álles een antwoord te vinden.
En dit alles om één dom besluit van één zo’n domme idioot recht te lullen. Een enorme sprookjesfuik om recht te lullen dat je te hard door een woonwijk reed.
Een ‘verzetsheld’. Een ‘strijder’. Een ‘oorlogsverslaggever’. Een ‘klokkenluider’. Dit willen ze allemaal worden! Maar ze hebben een complete warboel aan domme sprookjes nodig om te verhullen dat ze ooit als een stampvoetende kleuter hun zin niet kregen.
Helemaal zoals ik het ook zie, top geschreven, complottheorieën in een nutshell.
Amen!
Dit is weer een mooie! Dankjewel.
Een prachtig beschreven stukje.
Elke wappie en zwakzinnige gek die hier word gedeelt.
Heeft hier last van.
Van tikkie tinus.
Tot het boertje uit Emmen.
Ik blijf het fascinerend vinden dat de meeste van de wappies die op dit platvorm terechtkomen dezelfde trekken vertonen. Dat ze elkaar napraten is allang duidelijk, maar dat ze dezelfde karaktertrekken hebben is toch wel uniek. De belangrijkste karaktertrek die je terug ziet is dat ze in hun eigen ogen zelf nooit iets verkeerd doen, het ligt altijd aan een ander. Hun leven is in veel gevallen één grote puinhoop, die juist door deze gedachtenkronkel in stand wordt gehouden. Figuren als Fakkelman Max, huilebalk Lientuur/Tuur, Jurist Joeri en de rest van de verzameling randdebielen spannen daarbij de kroon, ze zijn werkelijk onverbeterlijk en dus blijven ze stilstaan in hun leven.
Ik ben toch wel benieuwd naar welke psychische stoornis dit gedrag veroorzaakt. Is het alleen schizofrenie, of is het een verzameling van meerdere stoornissen? Ik neig naar het laatste.
Een andere overeenkomst die ze hebben is dat ze zichzelf “strijders” vinden. Dat baseren ze dan kennelijk op het feit dat ze iedere denkbare demonstratie aflopen en hun socials volgooien met warrige “lives”, vaak onder invloed van drank, drugs of een combinatie van beiden.
In het geval van met name fakkeltje Max en huilebalkje Tuur zie je dan ook nog een verwilderde, gestoorde oogopslag, ze kijken echt niet goed uit hun ogen, dat kan iedere leek zien. Je ziet letterlijk dat ze psychisch niet in orde zijn en het ontbreekt beide aan een omgeving die ingrijpt, mensen die écht om ze geven. Ze denken vrienden te hebben, maar er is niemand die ze remt of ze stimuleert om een drastische draai te maken naar een prettiger bestaan met veel minder stress en problemen. Dan heb je dus géén vrienden, maar die realiteit is bij beiden duidelijk niet doorgedrongen. Alles wat ze hebben is een klein groepje zielepoten, die ze maar aan blijft moedigen om hun leven nog verder te gronde te richten. Je zou het nog bijna zielig gaan vinden.
Het blijft lastig om één ’type’ aan te wijzen. Ik geloof meteen dat verslavingen en psychische problemen een rode draad zijn, maar ook dat geldt niet voor iedereen. Niet iedere verslaafde of gehandicapte wordt een complotdenker. Ik zou ook niet kunnen zeggen dat er één type mensen is die al die complotten niet gelooft. Dom- of slimheid is niet aan het één of het ander op te hangen. Politieke voorkeur ook niet echt.
Neem Willem Engel als voorbeeld. Geen domme man. Door zijn familie niet onbedeeld. Door zijn dansschool omgeven door mooie vrouwen. En toen de pandemie begon vooral ontevreden omdat zijn dansschool dicht moest. Hij begon met een lulverhaal over aerosolen en zat een jaar later vuistdiep in de satanische pedonetwerken.
Er vindt dus ergens een bewuste keuze plaats. Schizofreen of niet. Je kunt hooguit stellen dat veel alcoholische schizofrenen er vatbaarder voor zijn 😉
Videre moet het van een kleine schare usual suspects hebben. De meeste wappies uit 2020/2021 zijn afgehaakt. Of z”uitgeschakeld door het systeem” bla bla. Zou wel leuk zijn als jullie een serie “hoe staat het nu met die en die?” maakten. Want eens een wap altijd een wap. De wappies die in de anonimiteit zijn verdwenen daar weer uit trekken. Dan valt er meer voor ons te lachen.
Deze principes gelden wat mij betreft voor het complot denken in het algemeen. Niet enkel voor de figuren uit 2020/2021. Ook al was dat een soort ‘perfect storm’ voor dat wereldje.
Als mensen in de vergetelheid verdwijnen, geven wij ook geen aandacht. In de vergetelheid – met vijf of zes medestanders op Feestboek – hebben zij ook geen negatieve invloed meer op de samenleving. Dan hou je gewoon weer de ouderwetse dorpsgek over 😉