Verslaafd aan hartjes (en geld)

Het is geen probleem dat alleen onder een specifiek soort mensen speelt. Verslavingen zijn door de hele samenleving een groot probleem. In de klinieken kom je ze allemaal tegen. Van de ‘standaard’ straatjunk tot de CEO van een groot bedrijf. Van huisvrouw tot supermodel. Dat ene pilsje of wijntje per avond kan onder tegenslag, prestatiedrang en stress al snel meer worden. Dit geldt ook voor die ene joint per dag. Of dat ene pilletje zaterdagnacht. Ik ga niet beweren dat het ene middel per definitie tot andere en zwaardere middelen leidt, maar de hoeveelheden worden altijd méér als het tegenzit in het leven.

Je zou internetverslaving hier ook onder kunnen scharen. Net als dat ene pilsje hoeft dit niet meteen een probleem te zijn. Ook niet als het een béétje uit de klauwen loopt. En ook dat komt letterlijk onder alle lagen van de bevolking voor. Het wordt lastig als andere zaken in je leven worden beïnvloed. School, werk, sociaal leven of andere cruciale zaken. Als internet en met name sociale media belangrijker worden dan je kind, heb je een probleem.

De lockdowns in 2020 en 2021 waren wel een duidelijke katalysator voor dit probleem. Sommigen hadden een cruciaal beroep en waren toch wel bezig. Anderen werkten thuis en hadden juist voordeel bij internet. Miljoenen anderen hadden echter ineens zeeën van tijd en hadden geen flikker meer te doen! Naast ineens een leger tijdelijk werklozen, had je óók nog dat al bestaande leger aan uitkeringstrekkers en andere verveelde thuiszitters. Met teveel tijd. Met smartphones. Met tablets. Met laptops. Met iedere dag nieuws dat niemand echt helemaal kon bevatten.

Dat spul ging elkaar beïnvloeden. In mooi Nederlands: ‘influencen’. Niet zozeer dat ze idiote dansjes gingen delen of dom op een ukelele jengelden op Feestboek. Oké. Dat is óók gebeurd. Maar ze gingen dat nieuws waar ze geen reet van begrepen zélf uitleggen en onder elkaar delen. Waar een eerdere generatie complotidoten de kans greep om hun eigen onzin dáár nog eens doorheen te mixen. De verhalen en tijdslijnen werden spannender en spannender!

Lui die voorheen het avondeten, de kleinkinderen, tegeltjeswijsheden en poezenplaatjes deelden, hadden het nu ineens over de platte aarde, satanische pedonetwerken en de illuminati. Over kwaadaardige elites die de wereldbevolking uit wilden roeien. En hoe meer je het daarover had op Feestboek, hoe meer mensen je kreeg voorgesteld die dit ook deelden. Allemaal nieuwe ‘vrienden’ die zich kapot verveelden, het met je eens waren en jouw berichten leuk vonden en deelden! Waar ze voorheen alleen twee vriendinnen van de basisschool, de buurvrouw, ome Arie en nicht Anneloes in hun vriendenlijst hadden staan. Die het geen reet kon schelen wat ze bij de Febo uit de muur trokken.

En dát is pas écht verslavend. Er is niks mis met niet zo spectaculair leven. De meesten van ons doen niet anders. Maar wat als je plotseling zóveel aandacht en bevestiging krijgt? In de supermarkt vinden mensen die scootmobiel maar lastig. Maar als je die scootmobiel mét camera meeneemt naar een demo? Dan ben je een ‘verzetsheld’ op Feestboek! Begin een groepspagina en je bent ineens een ‘demoleider’! Doe net alsof je viroloog bent en in de ogen van je nieuwe ‘vrienden’ ben je een ‘expert’. Je verhalen MOETEN dan wel spannend blijven, want anders is de aandacht al snel weer weg. Geen likes of hartjes meer.

De rode draad blijft die absolute verslaving aan aandacht en erkenning! Figuren als ‘Tikkie’ Tinus en Ed ‘Stoma’ van den B waren ooit onbeduidende randfiguren. Nu zijn ze ‘verzetsstrijders’! Max ‘Fakkelman’ van den B en andere geestelijk gehandicapten vielen voor COVID-19 tussen wal en schip. Nu wanen ze zich ‘klokkenluiders’! Lui die ooit dagelijks een bak bier leeg lurkten op hun stoepje staan nu als ‘helden’ op een viaduct in fucking Eindhoven. Vroeger was je gewoon een stalker. Nu een ‘politiek gevangene’!

Tenminste. Binnen dat bubbeltje op Feestboek en Telegram (en tegenwoordig ook tussen de kinderen op TikTok). Een paar honderd actieve profielen en daar een paar duizend vaste kijkers omheen. En wij met onze vaste kijkers. Wij kijken, delen en lachen ook graag mee. En dat is gunstig voor de likes en hartjes. Stiekem zijn ze daar altijd erg blij mee. Als je naam maar één keer in één zin in een column van duizend woorden wordt genoemd, kun JIJ daar wel weer een video of post over maken. Als je op Videre staat? Nóg meer aandacht!

Aandacht, likes en hartjes zijn onlosmakelijk aan donaties verbonden. Meer aandacht betekent letterlijk meer geld. En dat geld kan maar één keer worden uitgegeven. Zeker als je doelgroep voor een groot deel uit dezelfde huisvrouwtjes, werklozen, lamstralen en scootmobielers bestaat. Vandaar die strijd om aandacht. En Tikkies. Afgunst op anderen die meer aandacht en geld krijgen.

Grootverdieners als Willem en zijn vriend Dorus worden inmiddels intens geháát! Ze willen allemaal serieus worden genomen, maar als een ‘medestrijder’ duidelijk meer aandacht krijgt, worden ze meteen verdacht gemaakt. Wat had Sloeri, de Yourist van het Zuiden graag die zeven ton van Willem en Dorus willen ontvangen. Dan zat hij al op de helft van die anderhalf miljoen ‘geboortetrust’ die hem ooit is beloofd! Dus komt ook Sloeri nu bij gebrek aan nieuws met het honderden keren gedebunkte Bodegraven aan kloten. Aandacht!

Verslaving is erg. Verslaving aan internet kan net zo desastreus zijn als iedere andere verslaving. Maar laten we wel zijn. Een zwaar verslaafde weet doorgaans in zijn of haar hart ook wel dat er iets goed mis is. Déze idioten zijn en blijven er van overtuigd dat ze geweldig bezig zijn! Omdat hun voorheen onbeduidende en vaak zinloze leven ineens een spannend misdaadverhaal of spionageroman is geworden. Allemaal zijn ze ineens Sherlock Holmes, John Wick, Neo of lid van de Avengers geworden!

Euh. Nee dus. Geen superhelden. Gewoon mensen aan wie meer familie, vrienden, collega’s en buren een hekel hebben gekregen. Vanwege dat oeverloze gezanik.