Gastcolumn Platitude – Echte dictatuur

De setting is een slecht verlichte verhoorkamer. Op een bureau van de geheime dienst waarvan er duizenden in het land zijn. Bekend en gevreesd.

“U beweert dus dat wij geen vrijheid hebben in ons land?”
De verdachte kijkt angstig. Durft hier bijna geen antwoord op te geven, wat hij ook zegt kan fout zijn. Net als niet antwoorden.
“U weet toch wel”, gaat de verhoorder verder. “Dat wij net de Grote Vaderlandse Oorlog achter de rug hebben?”
“Ja”, klinkt het vertwijfeld.
“Tegen wie vochten wij deze oorlog?”
“Tegen de nazi’s”
“En waarvoor vochten wij?”
“Voor onze vrijheid?”
“Inderdaad, voor onze vrijheid! En hebben wij gewonnen?”
“Ja”, is weer het antwoord van de gevangene.
“In dat geval concludeer ik dat u met opzet leugens tegen de staat verspreid en bent u bij deze veroordeelt tot tien jaar dwangarbeid in Siberië!”

Dit soort verhoren en veroordelingen kwam in de late jaren ’40 vroege jaren ’50 van de vorige eeuw daadwerkelijk voor in Stalinistisch Rusland. In elk geval gesprekjes die hier erg veel op leken. En deze uitkomst is nog licht, het hadden ook makkelijk vijftien of twintig jaar kunnen zijn. De martelingen die er bij een meer serieuze overtreding bij kwamen kijken zal ik de lieve lezer maar besparen. Dat is beter voor de tere ziel van het jongere publiek. Of misschien noem ik ze wel.

Voor de Wappies die wel eens gearresteerd zijn, lijkt dit een beetje op jullie verhoor? Vast niet. En de straf, is die vergelijkbaar? Ook al niet? Maar de omstandigheden dan? Siberië is koud. Heel koud. Vast net zo koud als jullie cel. En met de besparingen op gasgebruik zal die cel wel koud zijn geweest. Misschien geen -20 graden Celsius – een warme Siberische winterdag – maar vast niet warmer dan een graad 18. Barre omstandigheden dus. Gelukkig mochten de gevangen in Siberië warm blijven met werken. Niet zakjes plakken, maar bomen hakken. Waar vaak doden bij vielen. Als je ondervoed bent kom je niet altijd snel genoeg weg. Dus vertel me over het eten in de bajes. Meer of minder dan 200 gram brood en een kop waterige soep per dag? Gewoon even vergelijken wie wat had.

Gelukkig weten jullie vrienden en bekenden wel waar jullie uithangen redelijk kort nadat ze je hebben opgeborgen. Joh, die komen zelfs op bezoek. Of voor het gebouw staan schreeuwen. Terwijl je ook nog eens een telefoonverbinding hebt. Veel erger dan dat je familie weken niet weet waar je uithangt. En dat soms pas wist als ze het officiële overlijdenscertificaat kregen. Ongemarkeerd massagraf vaak.

Of de mishandelingen en het geweld door de politie. Ook even vergelijken. Jullie zullen best ruw behandeld zijn. Geloof ik gelijk. Maar werden jullie in een warm bad gestopt, omwikkeld met natte lakens en in de vrieskou buiten gezet? Dagelijks geslagen door meerdere bewakers? Tot je bijna doodbloedde? Of zelfs maar zonder medische verzorging gelaten?

En even eerlijk, wat deden jullie meer dan zeggen dat er geen vrijheid is? Gewoon demonstreren, in alle openheid. Soms zelfs niet naar de politie luisteren. In discussie gaan. Tot het uiterste. Misschien heb je wel eens iets anders strafbaars gedaan. Maar meestal krijg je een waarschuwing, of een boete. Dan op een bepaald moment een zaak met voorwaardelijk. Allemaal waarschuwingen waar je aandacht aan kan besteden. En pas helemaal op het einde een beetje vrijheidsstraf.

En denken jullie nu echt dat het in landen als China en Noord Korea nu heel erg anders gaat dan toen in Rusland? Of ging in het Irak onder Saddam Hoessein? Of de altijd gezellige dictaturen in Midden en Zuid Amerika? Kom op, eerlijk zijn nu. En in het huidige Rusland gaat het er ook niet zo zachtzinnig aan toe als hier. Voorbeelden genoeg. En om in jullie woorden en denkbeelden te blijven, lieve wappen: Rutte 4 zitten we nu. Putin is al hoeveel jaar aan de macht? Want hoe langer Rutte aan de macht is, hoe meer jullie dat als bewijs van dictatuur zien. Maar tel dan ook even het aantal partijen waarop je hier kan stemmen. En op hoeveel in een dictatuur.

Soms hoop ik dat een kleinkind van een Rus die dit heeft meegemaakt hier in Nederland woont. Gewoon omdat opa en oma hebben kunnen vluchten. Dat kleinkind doet het goed hier. Helemaal geïntegreerd in Nederland. Heeft een baan bij de politie, bij de ME zelfs. En dat kleinkind staat daar. Haar of zijn werk te doen. Hoort dan een groep roepen dat er in Nederland geen vrijheid is. Dat we leven onder een dictatuur. En dan terugdenkt aan de verhalen van opa.

En verdomme, hij of zij houdt zich in. Want dat leren de echte verhalen over een dictatuur.

Groeten, Platitude